«Τον Σεπτέμβριο του 1941 η Μάλτα ενισχύθηκε με καταδιωκτικά που στάλθηκαν από τα δυτικά, από αεροπλανοφόρα. Προς το τέλος του μήνα επαναλήφθηκε η επιχείρηση ανεφοδιασμού της νήσου από το Γιβραλτάρ, με κάλυψη από τη δύναμη «Η». Για να παραπλανηθεί ο εχθρός, απέπλευσε και πάλι ο Στόλος της Αλεξάνδρειας, ο οποίος είχε στο μεταξύ ενισχυθεί με το θωρηκτό HMS BARHAM που είχε επισκευαστεί.
Η νηοπομπή περιλάμβανε 8 μεγάλα εμπορικά και το πετρελαιοφόρο του Ναυτικού BRECONSHIRE. Αυτή τη φορά η δύναμη «Η» ήταν πολύ ενισχυμένη γιατί την αποτελούσαν τα θωρηκτά HMS NELSON, HMS RODNEY και HMS PRINCE OF WALES (που πρώτη φόρα έμπαινε στη Μεσόγειο), το αεροπλανοφόρο HMS ARK ROYAL, 5 εύδρομα και 18 αντιτορπιλικά. Για να εξαπατήσουν την Ιταλική αναγνώριση τα πλοία αυτά είχαν διαιρεθεί σε ομάδες.
Την 26η Σεπτεμβρίου η Ιταλική Αεροπορία εντόπισε νότια των Βαλεαρίδων μια από τις πιο πάνω ομάδες που περιλάμβανε τα HMS NELSON, HMS ARK ROYAL, 2 εύδρομα και 12 περίπου αντιτορπιλικά. Αφετέρου, Γαλλικό αεροπλάνο εντόπισε μια Βρετανική νηοπομπή έξω από τις ακτές της Αλγερίας. Η επισκευή των Ιταλικών θωρηκτών που είχαν υποστεί βλάβες είχε ολοκληρωθεί κι έτσι δύναμη με τα θωρηκτά RN LITTORIO και RN VENETO, 4 εύδρομα και 9 αντιτορπιλικά στάλθηκε να συναντήσει την Βρετανική ομάδα που είχε εντοπιστεί. Αν και σε ενεργό υπηρεσία, δεν στάλθηκαν και τα 3 μικρότερα θωρηκτά καθώς και περισσότερα εύδρομα, για λόγους στενότητας καυσίμων αλλά και διότι μη γνωρίζοντας τη παρουσία στη περιοχή και των υπολοίπων Βρετανικών θωρηκτών, η δύναμη που στάλθηκε είχε σημαντική υπεροπλία σε σχέση με τη Βρετανική.
Σ’ αυτή την Ιταλική δύναμη είχε δοθεί η εντολή να επιδιώξει τη μάχη μόνο εφόσον θα είχε αποφασιστική υπεροχή και θα βρίσκονταν μέσα στην ακτίνα προστασίας των καταδιωκτικών της Σαρδηνίας. Παράλληλα, δόθηκε διαταγή στην Ιταλική Αεροπορία να επιτεθεί κατά της Βρετανικής δύναμης μέχρι το μεσημέρι της 27ης, οπότε ο Ιταλικός Στόλος θα βρίσκονταν στο πεδίο μάχης.
Όπως όμως και σε άλλες περιπτώσεις, η αεροπορική συνεργασία των Ιταλών δεν υπήρξε αποτελεσματική. Μέχρι το μεσημέρι της 27ης, οι πληροφορίες της αναγνώρισης ήταν ελλιπείς και οι αεροπορικές επιθέσεις δεν άρχισαν πριν από τις 13:00. Λόγω έλλειψης πληροφοριών και για να μη διαφύγει η νηοπομπή, ο Αρχηγός του Ιταλικού Ναυτικού Ναύαρχος Iachino έπλευσε στις 12:30 προς την πιθανή πορεία του εχθρού. Μέχρις όμως τις 14:30 δεν είχαν δοθεί σαφείς πληροφορίες σχετικά με τις κινήσεις και τη σύνθεση των εχθρικών δυνάμεων, τα αποτέλεσμα των αεροπορικών επιθέσεων ήταν άγνωστα και δεν είχαν εμφανιστεί τα καταδιωκτικά που περίμεναν.
Στο μεταξύ οι Βρετανικές ομάδες είχαν συνενωθεί και στις 15:30 οι Ιταλοί έπαιρναν την πληροφορία ότι Βρετανική δύναμη που περιλάμβανε 3 θωρηκτά βρίσκονταν σε απόσταση 20 μιλίων από την Ιταλική δύναμη. Συγχρόνως, από αποκρυπτογράφηση ραδιογραφήματος προέκυπτε ότι τα αεροπλάνα του HMS ARK ROYAL είχαν σταλεί να επιτεθούν, ενώ δεν υπήρχε ακόμα κάλυψη των Ιταλικών πλοίων από αέρα. Έτσι, ακολουθώντας τις εντολές που του είχαν δοθεί, ο Ναύαρχος Iachino συνέχισε την πορεία που τον οδηγούσε μακριά από τον εχθρό.
Όμως, η Ιταλική Αεροπορία προκάλεσε και νέα σύγχυση. Στις 15:00 αναφέρθηκε ότι η Βρετανική δύναμη περιλάμβανε 1 μόνο θωρηκτό και ότι τα αεροπλάνα είχαν βυθίσει 1 εύδρομο και είχαν προκαλέσει βλάβες σε άλλα 2 και ίσως και στο θωρηκτό. Ο Ιταλός Ναύαρχος, μετά από αυτή τη πληροφορία, έστρεψε αμέσως προς Νότο για να επωφεληθεί αμέσως από αυτή την λαμπρή ευκαιρία.
Όσον αφορά του Βρετανούς, η αναγνώρισή τους δεν είχε εντοπίσει τον Ιταλικό Στόλο μέχρι τις 13:30, οπότε βρίσκονταν σε απόσταση 70 μιλίων από τη Βρετανική δύναμη και έπλεε προς Νότο. Εκείνη τη στιγμή τα Ιταλικά τορπιλοπλάνα επιτέθηκαν κατά του HMS NELSON και το έπληξαν με μια τορπίλη, με αποτέλεσμα να μειωθεί η ταχύτητά του σε 15 κόμβους. Ο Αρχηγός της Βρετανικής δύναμης Ναύαρχος Sommerville διέταξε τότε το HMS NELSON να συνενωθεί με τη νηοπομπή που έπλεε κατά μήκος της ακτής της Τυνησίας και με την υπόλοιπη δύναμη έσπευσε να συναντήσει τον Ιταλικό σχηματισμό.
Γύρω στις 15:00 έπαιρνε την πληροφορία ότι αυτός είχε στρέψει προς Βορρά και στη συνέχεια τα Βρετανικά αεροπλάνα έχασαν την επαφή. Πήρε τότε θέση αναμονής, μεταξύ της Ιταλικής δύναμης και της νηοπομπής που κάλυπτε, και στις 17:00, μη έχοντας άλλες πληροφορίες, έστρεψε και αυτός προς Νότο, τη στιγμή ακριβώς που και ο Ιταλικός Στόλος έπαιρνε την ίδια πορεία.
Έτσι, για αρκετές ώρες οι δυο Στόλοι αγνοούσαν ο ένας την παρουσία του άλλου, ακολουθούσαν παράλληλη πορεία και η μεταξύ τους απόσταση παρέμενε σχεδόν σταθερή. Γύρω στις 18:00 η Supermarina διέταξε τον Ναύαρχο Iachino να κατευθυνθεί ανατολικά από τη Σαρδηνία, όπου και να παραμείνει μέχρι το πρωί της επομένης. Όταν πλησίαζε η δύση του ήλιου και η Βρετανική δύναμη έλαβε πορεία προς το Γιβραλτάρ, ενώ η νηοπομπή με συνοδεία 3 εύδρομων και 10 περίπου αντιτορπιλικών συνέχισε τον πλου προς τον προορισμό της. Όμως, όταν σκοτείνιαζε δέχτηκε επιθέσεις Ιταλικών τορπιλοπλάνων με αποτέλεσμα να βυθιστεί ένα από τα φορτηγά. Τα υπόλοιπα έφθασαν με ασφάλεια στη Μάλτα.
Ο Ιταλικός Στόλος παρέμεινε έξω από τη Σαρδηνία μέχρι το απόγευμα της 28ης και στη συνέχεια επέστρεψε στις βάσεις του. Η δύναμη «Η» κατά την επιστροφή της στο Γιβραλτάρ δέχτηκε επιθέσεις από 3 Ιταλικά υποβρύχια, με μόνο αποτέλεσμα τη βύθιση ενός από αυτά από τους Βρετανούς.
Λόγω της ανεπάρκειας των αεροπορικών πληροφοριών οι δυο Στόλοι δεν συναντήθηκαν, οι Βρετανοί όμως πέτυχαν τον κύριο αντικειμενικό τους σκοπό. Η άφιξη στη Μάλτα μέσω της επικίνδυνης αυτής οδού των 8 από τα 9 πλοία ανεφοδιασμού υπήρξε μια λαμπρή επιτυχία. Η δύναμη κρούσης της Ιταλικής Αεροπορίας είχε μερικές αξιόλογους επιτυχίες, από κάθε άλλη όμως πλευρά η συνεργασία της με τον Στόλο υπήρξε και πάλι ανεπιτυχής. Επιπλέον, η επιχείρηση αυτή είχε και τη δυσάρεστη συνέπεια για το Ιταλικό Ναυτικό ότι καταναλώθηκαν χωρίς αποτέλεσμα μεγάλες ποσότητες καυσίμων, τη στιγμή που τα αποθέματά τους ήταν εξαιρετικά μειωμένα.
Στην περίπτωση αυτή, παρά την τόσο ισχυρή κάλυψη της νηοπομπής από τη δύναμη «Η», αν είχαν σταλεί όλες οι διαθέσιμες δυνάμεις του Ιταλικού Στόλου και η Αεροπορία τους είχε ενεργήσει όπως επιβάλλονταν, οι Ιταλοί θα μπορούσαν να δώσουν μάχη με πολύ ευνοϊκές γι αυτούς συνθήκες.
Μέχρι τα μέσα του Μαρτίου 1942 οι Βρετανοί δεν ανέλαβαν άλλη σημαντική ναυτική επιχείρηση στη Μεσόγειο.»