«Το βράδυ της ίδιας ημέρας που έγινε η απόβαση στο Σαλέρνο, την 9η Σεπτεμβρίου 1943, καταλήφθηκε από βρετανική δύναμη χωρίς αντίσταση η ναυτική βάση του Τάραντα. Με την προοπτική ότι πιθανόν το φρούριο να είχε καταληφθεί από τους γερμανούς, είχε σταλεί και ισχυρή ναυτική δύναμη, αλλά εκείνοι είχαν ήδη απομακρυνθεί προς βορρά. Όμως, κατά την επιχείρηση αυτή χάθηκε ένα πλοίο που χτύπησε σε νάρκη. Το πλοίο αυτό, η ταχεία ναρκοθέτης HMS ABDIEL, είχε προσφέρει πολύτιμες υπηρεσίες για τον ανεφοδιασμό της Μάλτας.

HMS ABDIEL

Όπως αναφέρθηκε και προηγουμένως, σκοπός της απόβασης στο Σαλέρνο ήταν η κατάληψη του λιμανιού της Νεάπολης και των γειτονικών αεροδρομίων, καθώς και η δημιουργία προγεφυρώματος σε μέτωπο 40 περίπου μιλίων.  Όταν έγινε η απόβαση, οι γερμανοί είχαν ήδη αφοπλίσει τα ιταλικά στρατεύματα και αναλάβει την άμυνα. Η επιχείρηση αποδείχτηκε πολύ δύσκολη κατά την εκτέλεσή της, μάλιστα κάποια στιγμή έφθασε σε κρίσιμο σημείο για τους Συμμάχους.

Κατά τη διάρκεια των πρώτων αποβάσεων τις πρωινές ώρες της 9ης Σεπτεμβρίου, προβλήθηκε μεν σημαντική αντίσταση, αλλά κατά τη δύση περίπου του ήλιου της πρώτης ημέρας αυτή κάμφθηκε προσωρινά, καθώς οι γερμανοί αποσύρθηκαν.   Οι αιγιαλοί όμως της απόβασης κυριαρχούνταν από το πυροβολικό των γερμανών στους γύρω λόφους, οι οποίοι συγκέντρωναν βιαστικά στρατεύματα για αντεπίθεση.  Η απόβαση υποστηρίζονταν από το πυροβολικό των συμμαχικών πλοίων, αλλά οι γερμανοί χρησιμοποιούσαν κατ’ αυτών το νέο ισχυρό όπλο που χρησιμοποιήθηκε και κατά τη βύθιση του RN ROMA, τα νέα τηλεκατευθυνόμενα βλήματα που εκτόξευαν τα αεροπλάνα.  Από κοντινό χτύπημα τέτοιου βλήματος έπαθε σοβαρές ζημιές το αμερικανικό εύδρομο USS PHILADELPHIA, το πρωί της 11ης Σεπτεμβρίου.  Μετά από λίγο χτυπήθηκε πολύ σοβαρά και το αδελφό πλοίο US SAVANNAH, που κατέπλευσε στη Μάλτα για προσωρινή επισκευή.

Τη νύχτα της 11-12 Σεπτεμβρίου οι γερμανοί άρχισαν σειρά αντεπιθέσεων προσπαθώντας να παρεμβληθούν μεταξύ των αμερικανικών στρατευμάτων στον νότο και των βρετανικών στον βορρά. Επειδή δεν ήταν εύκολη η ανάπτυξη πυροβολικού στις κατεχόμενες από τους συμμάχους στενές λωρίδες εδάφους, τα στρατεύματα που αποβιβάστηκαν υποστηρίχτηκαν από με σφοδρό πυρ από τα πλοία, τα οποία όμως βρίσκονταν κάτω από τους έντονους βομβαρδισμούς της γερμανικής αεροπορίας. Το πρωί της 13ης χτυπήθηκαν από αυτήν 2 βρετανικά πλωτά νοσοκομεία, από τα οποία το ένα βυθίστηκε με μεγάλες απώλειες ζωής.  Το απόγευμα της ίδιας ημέρας το εύδρομο HMS UGANDA έπαθε σοβαρές ζημιές, αλλά κατόρθωσε να φθάσει στη Μάλτα.

Τη νύχτα της 13ης Σεπτεμβρίου οι γερμανοί έφθασαν μέχρι αποστάσεως 3 μιλίων από την ακτή και κατόρθωσαν να παρεμβληθούν μεταξύ των αιγιαλών απόβασης των Συμμάχων. Την επομένη οι αμερικάνοι υποχώρησαν ακόμα περισσότερο και η στρατιωτική κατάσταση ήταν πολύ κρίσιμη. Ο Διοικητής των συμμαχικών αποβατικών δυνάμεων αμερικανικός Αντιναύαρχος Hewitt ζήτησε τότε την διενέργεια ισχυρών βομβαρδισμών από αέρα και με βαριά όπλα πίσω από τις εχθρικές θέσεις.

Στάλθηκαν αμέσως από τη ναυτική δύναμη που κάλυπτε την επιχείρηση τα βρετανικά θωρηκτά HMS WARSPITE και HMS VALIANT, τα οποία την 15η εκτέλεσαν βομβαρδισμό με τα βαριά τους πυροβόλα, μέχρι και σε απόσταση 20.000 μέτρων, ενώ συγχρόνως έβαλαν και όλα τα υπόλοιπα διαθέσιμα πλοία.

Παράλληλα, από τη προηγούμενη ημέρα όλες οι διαθέσιμες συμμαχικές αεροπορικές δυνάμεις στη Μεσόγειο επιτίθονταν κατά των γερμανικών συγκεντρώσεων στις οποίες κατάφερναν μεγάλες απώλειες και σύγχυση, ενώ η ακρίβεια πυρός του ναυτικού πυροβολικού δυσκόλευε την αποστολή ενισχύσεων.  Έτσι, την 16η η κατάσταση είχε σταθεροποιηθεί και οι Σύμμαχοι μπόρεσαν να ξαναρχίσουν την επίθεση.  Για μια ακόμα φορά  αποδείχτηκε η σημασία του πυροβολικού των πλοίων για την υποστήριξη των αμφίβιων επιχειρήσεων.

Η πολύτιμη όμως αυτή συμβολή των θωρηκτών στη βελτίωση της στρατιωτικής κατάστασης στη ξηρά στοίχισε στους βρετανούς μια σημαντική ζημιά. Το απόγευμα της 16ης το HMS WARSPITE εβλήθη από αέρα με τηλεκατευθυνόμενο βλήμα που προκάλεσε πολύ σοβαρές ζημιές και πολλές απώλειες ζωής. Όλα τα λεβητοστάσια κατακλύσθηκαν, το πλοίο ρυμουλκήθηκε και μετά από περιπετειώδη πλου μέσω του Στενού της Μεσσήνης έφθασε την 19η Σεπτεμβρίου 1943 στη Μάλτα για προσωρινή επισκευή. Η επισκευή του διάρκεσε πολύ, αλλά χωρίς να έχει τελείως ολοκληρωθεί μπόρεσε να πάρει μέρος στην απόβαση της Νορμανδίας, τον Ιούνιο του 1944.

Η συμμαχική προέλαση συνεχίστηκε και μετά από σφοδρές μάχες τα προχωρημένα τμήματα έμπαιναν στην Νεάπολη το πρωί της 2ας Οκτωβρίου 1943, όπου όμως οι γερμανοί πριν αποχωρήσουν είχαν καταστρέψει τελείως το λιμάνι. Ήταν πραγματικό κατόρθωμα των συμμάχων που αποκατέστησαν μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα μια από τις μεγαλύτερες βάσεις ανεφοδιασμού του στρατού.

Στο μεταξύ οι Σύμμαχοι είχαν αναλάβει τη κατάληψη της Σαρδηνίας και της Κορσικής. Στη Σαρδηνία βρίσκονταν δυο ιταλικές μεραρχίες που αμέσως  μετά τη συνθηκολόγηση τάχθηκαν στο πλευρό των Συμμάχων, ενώ τα γερμανικά στρατεύματα αποχώρησαν για τη Κορσική. Από την 17η Σεπτεμβρίου οι Σύμμαχοι είχαν στη διάθεσή τους τα αεροδρόμια της νήσου, πολύ χρήσιμα για την επιτήρηση της Τυρρηνικής και της Δυτικής Μεσογείου.

Στη Κορσική όμως, όπου βρίσκονταν περί τους 40.000 ιταλοί στρατιώτες και περί τους 12.000 γερμανοί, οι γερμανοί προέβαλαν αντίσταση. Για τη κατάληψη της νήσου χρησιμοποιήθηκαν γαλλικές στρατιωτικές δυνάμεις και γαλλική ναυτική δύναμη από 2 εύδρομα, 2 αντιτορπιλικά και 3 υποβρύχια.  Οι δυνάμεις αυτές, σε συνεργασία με τις ιταλικές, είχαν συμπληρώσει μέχρι την 4η Οκτωβρίου την κατάκτηση της νήσου, της οποίας τα αεροδρόμια και η ναυτική βάση της Bastia, ήταν πολύ χρήσιμα για τους Συμμάχους, ως ορμητήριο μικρών ναυτικών δυνάμεων.

Κατά τον Οκτώβριο ο Ναύαρχος Andrew Cunningham, που ηγήθηκε του συμμαχικού ναυτικού αγώνα στη Μεσόγειο για μια σχεδόν τριετία και που στις πιο δύσκολες στιγμές είχε αναπτύξει ιδιότητες αντάξιες των καλλίτερων παραδόσεων του Βρετανικού Ναυτικού, κλήθηκε  στην ανώτατη θέση του Πρώτου Ναυτικού Λόρδου του Ναυαρχείου.

Ναύαρχος Andrew Cunningham

Τα καθήκοντα του Αρχηγού των συμμαχικών ναυτικών δυνάμεων της Μεσογείου ανέλαβε ο Ναύαρχος John Cunningham, επικεφαλής μέχρι τότε των ναυτικών δυνάμεων τη Μέσης Ανατολής.»

Ναύαρχος John Cunningham