«.. Κατά την μακρόχρονη υπηρεσία του στο Β.Ν., στις πιο δύσκολες στιγμές, είτε στον πόλεμο, είτε στην ειρήνη έκανε σε κάθε περίπτωση το καθήκον του, με την υποδειγματική ευσυνειδησία που τον χαρακτηρίζει και με ανωτερότητα κατανοήσεως των στιγμών…»

3 Σεπτεμβρίου 1947, Διαταγή του Υπουργού
Ναυτικών Γ.Βασιλειάδη για την αποστρατεία του
Αντιναυάρχου Μεζεβίρη

Ο Γρηγόριος Μεζεβίρης διηγείται:

«Τον Μάιο του 1947 προήχθην σε Αντιναύαρχο και με τον νέο βαθμό διατήρησα τα καθήκοντα του Αρχηγού του Γενικού Επιτελείου Ναυτικού (Γ.Ε.Ν.) μέχρι και τον Σεπτέμβριο. Τότε ανέλαβε το Υπουργείο των Ναυτικών ο Α. Σακελλαρίου, Αρχηγός του Γ.Ε.Ν. κατά τη περίοδο του Πολέμου στην Ελλάδα, ο οποίος μου ανακοίνωσε ότι θα αναλάμβανα τα καθήκοντα του Γενικού Επιθεωρητή του Ναυτικού. Ο θεσμός αυτός επανιδρύονταν και σύμφωνα με όσα ίσχυαν προπολεμικά τη θέση αυτή αναλάμβανε ο αρχαιότερος αξιωματικός του Σώματος. Ο τίτλος του Ναυάρχου Αρχηγού καταργούνταν με τον νέο νόμο και για τη θέση του Αρχηγού του Γ.Ε.Ν. προορίζονταν ο Υποναύαρχος Π. Αντωνόπουλος και όχι ο αρχαιότερος του Α. Λεοντόπουλος, που με είχε αντικαταστήσει προσωρινά πριν από ένα χρόνο [βλέπε: “Το Ναυτικό κατά τον Εμφύλιο Πόλεμο”].

Η πρόταση αυτή δεν μου ήταν βέβαια ευχάριστη. Η θέση του Αρχηγού του Γ.Ε.Ν. είναι κατ’ εξοχή θέση δράσης, ενώ τα καθήκοντα του Γενικού Επιθεωρητού είναι πολύ αόριστα και η θέση αυτή θεωρείτο μάλλον τιμητική, προορίζονταν για εκείνους που είχαν φθάσει στην κορυφή της ιεραρχίας μετά από μια μακριά σταδιοδρομία και ήταν η τελευταία πριν την αποστρατεία τους. Θεωρώ ότι ο Αρχηγός του Γ.Ε.Ν. πρέπει να είναι της απόλυτης εμπιστοσύνης του Υπουργού και της Κυβέρνησης, διότι έτσι μόνο η συνεργασία είναι ομαλή για το καλό του Ναυτικού. Έτσι δεν έφερα καμιά αντίρρηση και σαν μέλος του Ανώτατου Ναυτικού Συμβουλίου ψήφισα υπέρ της ανάθεσης των καθηκόντων του Αρχηγού του Γ.Ε.Ν. στον αξιωματικό που είχε επιλεγεί και που άλλωστε διέθετε πολλά επαγγελματικά προσόντα. Κατά την συνεδρίαση του Ανώτατου Ναυτικού Συμβουλίου κατά την οποία αποφασίστηκαν αυτές οι μεταβολές, ο Υπουργός των Ναυτικών και οι Αρχηγοί της Βρετανικής και Αμερικανικής Ναυτικής Αποστολής έπλεξαν το εγκώμιό μου για τον τρόπο που είχα εκτελέσει τα καθήκοντά μου ως Αρχηγός του Γενικού Επιτελείου Ναυτικού.

Δίνοντας περιεχόμενο σε μια τιμητική θέση

Εφόσον βρέθηκα στη θέση του Γενικού Επιθεωρητή, ο μόνος τρόπος για να κάνω τη θέση λιγότερο ανεπιθύμητη ήταν να της δώσω μορφή ουσιαστική. Μου δόθηκε επιτελείο από αρχαίους αξιωματικούς από όλους τους κλάδους, αλλά είχα και την υποστήριξη του Υπουργού που έδινε μεγάλη σημασία στο νέο μου έργο.

Άρχισα τις επιθεωρήσεις από τις εγκαταστάσεις της Ναυτικής Διοίκησης Δυτικής Ελλάδος και τα πλοία της στον Κορινθιακό, που τους τελευταίους μήνες είχαν σημαντική δράση κατά των ανταρτών. Στη συνέχεια επιθεώρησα τις εγκαταστάσεις της Ναυτικής Διοίκησης Κέρκυρας και επισκέφθηκα ακόμα και τα παρατηρητήρια που ήταν εγκαταστημένα σε απόκρημνες κορυφές. Το προσωπικό των παρατηρητηρίων αυτών έβλεπε με μεγάλη έκπληξη ένα Ναύαρχο να σκαρφαλώνει μέχρι αυτά. Στη συνέχεια επιθεώρησα λεπτομερώς όλες τις Υπηρεσίες του Ναυτικού και φρόντισα η κάθε Υπηρεσία να επιθεωρείται τουλάχιστον μια φορά το χρόνο.

Στις επιθεωρήσεις αυτές δόθηκε μορφή πολύ πιο εκτεταμένη από συνήθως. Επιθεωρούσα το προσωπικό, άκουγα τα παράπονά του, έλεγχα λεπτομερώς κάθε είδους εγκαταστάσεις, τη συντήρηση του υλικού, τη τήρηση των βιβλίων και διέταζα την εκτέλεση γενικών γυμνασίων. Πέραν όμως από αυτά, μελετούσα την γενική οργάνωση των Υπηρεσιών και έκανα εισηγήσεις για τη μεταβολή του τρόπου λειτουργίας και των Οργανισμών που ίσχυαν, με στόχο τη βελτίωση της απόδοσής τους. Μετά από κάθε επιθεώρηση συντάσσονταν πολυσέλιδες παρατηρήσεις που υποβάλλονταν στον Υπουργό και κοινοποιούνταν στους ενδιαφερόμενους, στους προϊστάμενούς τους και σε όλες τις Υπηρεσίες του Κέντρου. Στις παρατηρήσεις αυτές αναφέρονταν οι ελλείψεις που είχαν παρατηρηθεί, καθορίζονταν αν αυτές οφείλονταν σε υπαιτιότητα της ίδιας της Υπηρεσίας ή στη μη λήψη από το Κέντρο των μέτρων που επιβάλλονταν και υποδεικνύονταν ο τρόπος διορθώσεώς των. Συγχρόνως όμως τονίζονταν και όσα ήταν άξια συγχαρητηρίων που, κατά γενικό κανόνα, ήταν πολύ περισσότερα από τα κακώς κείμενα. Για τον τελευταίο αυτόν λόγο, αν και οι επιθεωρήσεις του είδους αυτού αποτελούν μεγάλη όχληση για τις Υπηρεσίες, πολλοί Προϊστάμενοι με παρακαλούσαν να επισπεύσω τη σειρά επιθεώρησής τους. Επωφελούνταν αυτής της ευκαιρίας για να δείξουν τα αποτελέσματα της εργασίας τους, τη πρόοδο που πέτυχαν και συγχρόνως να εκφράσουν τα παράπονά τους για την μη ικανοποίηση από το Κέντρο των αιτήσεών τους, καθώς γνώριζαν ότι ο Υπουργός μελετούσε πάντοτε με μεγάλη προσοχή τις εκθέσεις μου. Με εγκύκλιό του είχε απαιτήσει ο Υπουργός όπως οι αρμόδιοι, μετά από προσεκτική μελέτη των εκθέσεων αυτών, να εισηγούνται χωρίς αναβολή τη λήψη μέτρων για εφαρμογή των όσων προτείνονταν. Δεν ξέρω αν οι Υπουργοί που ανέλαβαν το Υπουργείο Ναυτικών κατά το δεύτερο έτος της θητείας μου ως Γενικού Επιθεωρητού έκαναν τον κόπο να μελετήσουν τις εκθέσεις μου, όμως οι Υπηρεσίες είχαν ήδη συνηθίσει να τις λαμβάνουν σοβαρά υπόψη.

Φεβρουάριος 1949, Επιθεώρηση εγκαταστάσεων Β. Ναυστάθμου

Μάρτιος 1949, Αντιναύαρχος Μεζεβίρης (2ος από αριστερά) επισκέπτεται τον Ναύαρχο Forrest P. Sherman (κέντρο) στη ναυαρχίδα του 6ου Στόλου “USS ALBANY”

Παράλληλα με το έργο των επιθεωρήσεων, ο Υπουργός μου ανέθετε την Προεδρία πολυμελών Επιτροπών στις οποίες συμμετείχαν και αξιωματικοί των ξένων Αποστολών, για την μελέτη γενικών ζητημάτων που αφορούσαν στην οργάνωση των ναυτικών υπηρεσιών. Μεταξύ άλλων μου ανατέθηκε και η σύνταξη μελέτης για τον περιορισμό του αριθμού και της χρήσης των αυτοκινήτων. Υπέδειξα μέτρα με τα οποία θα είχαμε σοβαρές οικονομίες και θα σταματούσε η ασυδοσία, χωρίς να λείψουν τα απαραίτητα μέσα για την ομαλή λειτουργία των υπηρεσιών και την υπηρεσιακή εμφάνιση των ανωτέρων αξιωματικών. Ο Υπουργός συμφώνησε απόλυτα με τα μέτρα αυτά και επιχείρησε να τα εφαρμόσει σταδιακά. Βρήκε όμως τέτοιες αντιδράσεις ώστε τα άφησε να ατονήσουν. Ήταν πολύ δύσκολο να τεθούν σε εφαρμογή, εφόσον δεν γενικεύονταν σε όλες τις ένοπλες δυνάμεις και στις πολιτικές υπηρεσίες.

Κατόρθωσα έτσι και στη θέση αυτή που θεωρούνταν ότι στερείται δράσης, να βρω σοβαρή και ενδιαφέρουσα απασχόληση.

1947-49, Αντιναύαρχος Γρ. Μεζεβίρης Γενικός Επιθεωρητής

Η ολοκλήρωση της σταδιοδρομίας στο Ναυτικό

Τον Σεπτέμβριο του 1949 ήρθε η ώρα να τελειώσει η σταδιοδρομία μου. Με μεταβατική διάταξη ενός νέου Νόμου που εφαρμόστηκε την επομένη μέρα από την δημοσίευσή του, το Πολεμικό Συμβούλιο θα αποφάσιζε αν οι όσοι συμπλήρωσαν έξι χρόνια στον βαθμό του Ναυάρχου θα παρέμεναν μέχρι τη συμπλήρωση του κανονικού ορίου της οκταετίας ή θα αποστρατεύονταν. Όταν την τελευταία στιγμή έμπαινε στον Νόμο η μεταβατική αυτή διάταξη, είχε ήδη αποφασιστεί το αποτέλεσμα από τους πολιτικούς αρχηγούς και μέλη της Κυβέρνησης που συμμετείχαν στο Πολεμικό Συμβούλιο. Θα ήταν πολύ πιο ειλικρινές αν είχε παραληφθεί αυτή η «διαδικασία» κρίσεως και την αποστρατεία επέβαλλε ο ίδιος ο Νόμος.

Το Πολεμικό Συμβούλιο εκφράστηκε πολύ ευνοϊκά για μένα και κατέληξε στην απόφαση αποστρατείας μου «για να επιτραπεί η εξέλιξη των νεοτέρων». Ο Υπουργός των Ναυτικών Γ. Βασιλειάδης έχοντας σχετική εξουσιοδότηση από το Πολεμικό Συμβούλιο εξέδωσε στις 3 Σεπτεμβρίου την εξής εγκύκλιο διαταγή που διαβάστηκε εν επιθεωρήσει σε όλες τις Υπηρεσίες:

ΒΑΣΙΛΕΙΟΝ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΝ ΝΑΥΤΙΚΩΝ

Αριθμ. 33430/4/49
Αθήναι τη 3η Σεπτεμβρίου 1949
ΔΙΑΤΑΓΗ

1. Εις τον αποστρατευθέντα Αντιναύαρχον Γ. ΜΕΖΕΒΙΡΗΝ εκφράζω την πλήρην μου ευαρέσκειαν δια τας εξαιρετικάς υπηρεσίας άς προσέφερεν επί τεσσαράκοντα και τρία έτη εις το Β. ΝΑΥΤΙΚΟΝ κατά τον πλέον έντιμον, υποδειγματικόν και αξιοπρεπή τρόπον.
2. Κατά την μακροετή εν τω Β.Ν. υπηρεσίαν του, εις τας πλέον δυσκόλους στιγμάς, είτε εν πολέμω, είτε εν ειρήνη έκαμε εις κάθε περίπτωσιν το καθήκον του, με την χαρακτηρίζουσαν αυτόν υποδειγματικήν ευσυνειδησίαν και ανωτερότητα κατανοήσεως των στιγμών.
3. Προσωπικώς, τόσον εγώ, όσον και οι εκ του σύνεγγυς συνεργασθέντες μετ’αυτού, αισθανόμεθα θλίψιν διότι υπό την φυσικήν και μοιραίαν του χρόνου εξέλιξιν στερούμεθα ενός εκλεκτού συνεργάτου, όστις απέρχεται του Β.Ν. δια να δώση την ευκαιρίαν εις νεώτερους, όπως μιμούμενοι και ούτοι τα υψηλά παραδείγματα  και τον πατριωτισμόν του απερχομένου, συνεχίσουν την μακραίωνα παράδοσιν του Β.Ν.       4. Η παρούσα να αναγνωσθή εν επιθεωρήσει.

Ο ΥΠΟΥΡΓΟΣ

Γ. ΒΑΣΙΛΕΙΑΔΗΣ

ΑΠΟΔΕΚΤΑΙ
Αντιναύαρχος Γ. ΜΕΖΕΒΙΡΗΣ ε.α.
ΚΟΙΝΟΠΟΙΗΣΙΣ
Β.ΠΛΟΙΑ και Ν. ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ

Σεπτ.1949, Αντιναύαρχος Γρ. Μεζεβίρης ε.α. παραδίδει καθήκοντα

Σε απάντηση στο αποχαιρετιστήριο μήνυμά μου προς τους Αρχηγούς των Υπηρεσιών, έλαβα από πολλούς από αυτούς απαντήσεις που με συγκίνησαν ιδιαίτερα και που φυλάω σαν το πολυτιμότερο ενθύμιο της σταδιοδρομίας μου.
Παραθέτω μερικές από αυτές:

ΣΗΜΑ
                                                                                         ΕΠΕΙΓΟΝ
Προς: ΓΕΒΝ ΑΝΤΙΝ/ΧΟΝ ΜΕΖΕΒΙΡΗΝ
Από :  ΑΔΠΑΔ (Πλοίαρχον Ι. Τούμπαν)                                                                                         

Κ.Υ.Ν. ΓΡΑΦΕΙΟΝ ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΓΕΝΙΚΟΝ ΠΛΟΙΑ ΚΑΙ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ ΑΔΠΑΔ.

Μετά συγκινήσεως έλαβον γνώσιν σήματός σας 021035/5. Επιθυμώ να θέσω υπ’ όψιν σας ότι πάντοτε θα αναμιμνήσκομαι των ημερών καθ’ ας είχον την τιμήν να υπηρετήσω υπό τας Δ/γας σας και ιδιατέρως των σκληρών ημερών του ΑΠΡΙΛΙΟΥ 1941 καθ’ ας το παράδειγμά σας ενεψύχωσε πλείστους όσους και είχε σημαντικήν επίδρασιν επί της οδού της Τιμής και του Καθήκοντος ήν ο Στόλος ηκολούθησεν. Παρακαλώ επιτραπήτω μοι να υποβάλλω τας θερμότερας ευχάς εμού και των υπ’ εμέ δια την προσωπικήν σας ευτυχίαν.
Ο Θεός μαζί σας κύριε ΝΑΥΑΡΧΕ.

ΩΠ 021320/9/49

 ΣΗΜΑ

Προς: ΓΕΒΝ Αντιναύαρχον ΜΕΖΕΒΙΡΗΝ
Από :  ΑΝΕ                                                                                                                                              

Κ.Υ.Ν. Γραφείον Υπουργού.

Μετά συγκινήσεως έλαβον αποχαιρετιστήριον μήνυμά σας. Πράγματι τόσον εγώ όσον και οι υπ’ εμέ αξ/κοί αισθανόμεθα μεγάλην λύπην διότι δια της αποχωρήσεώς σας το Β.Ν. στερείται ενός ευγενούς συναδέλφου και ηγέτου, όστις κατά τον λήξαντα Πόλεμον εδείχθη άξιος των μακραιώνων παραδόσεων του Β.Ν.
Ευχόμεθα καλλίστην τύχην.

Πλοίαρχος ΚΟΥΝΤΟΥΡΙΩΤΗΣ

ΩΠ 041315/9/49

ΝΑΥΤΙΚΟΝ ΣΗΜΑ

Προς: ΑΝΤΙΝΑΥΑΡΧΟΝ ΜΕΖΕΒΙΡΗΝ (Κ) Α.Δ.Υ.
Από :  Α.Β.Ν. (Υποναύαρχον Ε. Φλώκαν)                                                                                     

Ευχαί σας ευρίσκουν πλήρη απήχησιν εις Αξιωματικούς, Υπαξιωματικούς και Ναύτας των Υπηρεσιών Ναυστάθμου ιδιαιτέρως δε διότι προέρχονται από Αρχηγόν του οποίου η σταδιοδρομία υπήρξεν μία συνεχής προσπάθεια δια το μεγαλείον και την πρόοδον του Ναυτικού μας.

ΩΠ 041055/9/49

Αποχώρησα από το Ναυτικό μετά σαράντα τρία χρόνια συνεχούς υπηρεσίας και αφού ανέλαβα τα ανώτερα αξιώματα, ενάμιση έτος πριν από το φυσιολογικό τέρμα της σταδιοδρομίας μου. Με την αστάθεια που επικρατεί στην σταδιοδρομία των αξιωματικών μας, ελάχιστοι υπήρξαν εκείνοι που εξ’ ίσου ευνοήθηκαν από την τύχη.

Ελπίζω οι μεταγενέστεροι να συναντήσουν λιγότερους σκοπέλους στην σταδιοδρομία τους. Παρά τις πικρίες που δοκίμασα, αν επρόκειτο να αρχίσω και πάλι έστω και με τις ίδιες συνθήκες θα το έκανα ευχαρίστως. Το Ναυτικό είναι ωραίο όπλο και από το προσωπικό του εξαρτάται να το καταστήσει ακόμα ωραιότερο, παραιτούμενο από ορισμένες κακώς εννοούμενες και πρόωρες φιλοδοξίες.»