«Αν απαιτηθεί να διασχίσετε θάλασσες και ωκεανούς, μη ξεχνάτε ότι ο πόλεμος είναι ενιαίος και ο σκοπός ένας: η εκμηδένιση του κατακτητή που μολύνει τα άγια Ελληνικά χώματα…»
Λίβερπουλ Νοέμβριος 1943, Υποναύαρχος Μεζεβίρης απευθυνόμενος στα πληρώματα κατα την παραλαβή των κορβέτων «ΤΟΜΠΑΖΗΣ» και «ΚΡΙΕΖΗΣ».

Στις 20 Αυγούστου 1943 ο Υποναύαρχος Μεζεβίρης αναχωρούσε αεροπορικώς από το Κάιρο για το Λονδίνο με βομβαρδιστικό αεροπλάνο της Βρετανικής Αεροπορίας. Σκοπός της αποστολής που του είχε αναθέσει η Ελληνική Κυβέρνηση δια του Υπουργού των Ναυτικών ήταν η διαπραγμάτευση με το Βρετανικό Ναυαρχείο για την παραχώρηση νέων πλοίων προς αντικατάσταση των πεπαλαιωμένων που σύντομα θα καταδικάζονταν ως άχρηστα

Ο Γρηγόριος Μεζεβίρης διηγείται:

«Στην Αγγλία πήγα με βομβαρδιστικό αεροπλάνο της Βρετανικής Αεροπορίας. Λόγω των Γερμανικών καταδιωκτικών που περιπολούσαν έξω από τις Γαλλικές ακτές, οι πτήσεις των αεροπλάνων που εκτελούσαν συγκοινωνίες γίνονταν μόνο τις νυχτερινές ώρες και στο ενδιάμεσο διημέρευαν στο Γιβραλτάρ.Όταν στο αεροδρόμιο του Καΐρου βρέθηκα ανάμεσα σε αξιωματικούς της R.A.F., του ηρωικού και ευγενικού αυτού σώματος, αισθάνθηκα για πρώτη φορά ότι είχα αποκτήσει τις επωμίδες του Γενικού αξιωματικού. Αλησμόνητες θα μου μείνουν οι λίγες ώρες που πέρασα κοντά στον Ναύαρχο του Γιβραλτάρ στον οποίο, όπως και σε όλους τους Άγγλους, εξαιρετική εντύπωση έκανε το γεγονός της διαφυγής μου από την Ελλάδα στην Αίγυπτο.

Η πολεμική Αγγλία

Είχα επανειλημμένα επισκεφθεί την Αγγλία κατά την ειρηνική περίοδο, με ενδιέφερε όμως να σχηματίσω προσωπική αντίληψη για την πολεμική Αγγλία και τον τρόπο που ρύθμιζαν τη ζωή κατά την περίοδο αυτή. Δεν άργησα να καταλήξω στο συμπέρασμα ότι τα πάντα είχαν ρυθμιστεί κατά τρόπο που ατάραχα να αντιμετωπίζεται, όσο και αν διαρκούσε ο πόλεμος. Συστηματική εργασία, βαθιά συναίσθηση της σοβαρότητας των στιγμών και απόλυτη ψυχραιμία ήταν τα βασικά στοιχεία της όλης οργάνωσης. Κάθε πολίτης, ανεξάρτητα φύλλου και ηλικίας, θεωρούσε υποχρέωσή του να προσφέρει τις έστω μικρές ή και ασήμαντες υπηρεσίες του. Υπήρχε πάντοτε δυνατότητα προσφοράς για άνδρες και γυναίκες στην εθνοφρουρά, στη παθητική αεράμυνα, στις βοηθητικές υπηρεσίες και στην πολεμική βιομηχανία. Γυναίκες χειρίζονταν τα α/α πυροβόλα που ήταν εγκατεστημένα σtο Hyde Park. Υπερήλικες απόστρατοι στρατηγοί και ναύαρχοι του προηγούμενου πολέμου, ανταγωνίζονταν για να αναλάβουν οποιανδήποτε υπηρεσία, δεχόμενοι να υπηρετήσουν με δυο ,τρεις ή και περισσότερους βαθμούς χαμηλότερα από το βαθμό που είχαν εν ενεργεία.

Οι ποσότητες τροφίμων που χορηγούνταν με δελτία είχαν περιορισθεί στο απολύτως απαραίτητο και ίσως στον Αγγλικό λαό, που είναι τόσο των συνηθειών, να δίνονταν η εντύπωση ότι υπέφερε από στερήσεις. Στην Πατρίδα μας όμως, πολλοί θα ήταν ευτυχείς αν στις καλές ειρηνικές περιόδους τους παρέχονταν το είδος αυτό και η ποσότητα της τροφής σε τόσο χαμηλές τιμές. Αν και το ντύσιμο των πολιτών δεν είχε καμιά σχέση με το προπολεμικό, το σύστημα διανομής ιματισμού με δελτία εξασφάλιζε σε όλους την ανανέωση των ρούχων που είχαν φθαρεί σε τιμές ελάχιστα μεγαλύτερες από τις προπολεμικές. Οι Άγγλοι θεωρούσαν ζήτημα συνείδησης να περιορίζονται στα είδη που νόμιμα μπορούσαν να προμηθευτούν με δελτία και δεν εφοδιάζονταν στη μαύρη αγορά. Ελάχιστοι διέθεταν ιδιωτικά αυτοκίνητα, τα αγοραία είχαν περιορισθεί σημαντικά και η χρησιμοποίηση των υπηρεσιακών γίνονταν με φειδώ. Τα μέσα συγκοινωνία όμως λειτουργούσαν κατά τρόπο που εξασφάλιζαν απόλυτα τις ανάγκες του πληθυσμού. Συγχρόνως, δεν παραμελούνταν και  η διασκέδαση στρατιωτικών και πολιτών. Οι κινηματογράφοι, τα θέατρα και τα κέντρα διασκέδασης ήταν πολλά και υπερπλήρη, αν και η ποιότητα των θεαμάτων ήταν χειρότερη της προπολεμικής.

Οι Άγγλοι, με τον έμφυτο χαρακτήρα τους και τη τόσο συστηματική οργάνωση της ζωής τους μπόρεσαν μετά από τέσσερα χρόνια εντατικής πολεμικής ζωής να παραμείνουν κύριοι των νεύρων τους. Παρακολουθούσαν με αμέριστο ενδιαφέρον τα πολεμικά ανακοινωθέντα και όλοι εμπιστεύονταν τα στιβαρά χέρια που διεύθυναν τις τύχες της Αυτοκρατορίας. Η θρυλική ευγένεια των κατοίκων του Λονδίνου είχε παραμείνει αμείωτη μέσα στα ερείπια των τρομακτικών βομβαρδισμών των πρώτων ετών του πολέμου.

Πόσο διαφορετική ατμόσφαιρα από εκείνη που άφησα στην Αλεξάνδρεια! Εκεί το προσωπικό του Ναυτικού ζούσε μέσα στις δηλητηριώδεις αναθυμιάσεις της πολιτικής και αποκτούσε συνήθειες χλιδής που θα ήταν αδύνατο να έχει μετά την επιστροφή στην Ελλάδα. Είμαι βέβαιος ότι ο χρόνος παραμονής στην Αγγλία όσων αποστέλλονταν από τη Μέση Ανατολή για εκπαίδευση ή παραλαβή πλοίων , θα αποτελούσε πραγματική περίοδο αναγέννησης.

Κατά το μεγαλύτερο διάστημα της πεντάμηνης παραμονής μου στην Αγγλία, σχεδόν καθημερινά, είχαμε νυχτερινές αεροπορικές επιδρομές. Ήταν όμως άτονες επιθέσεις που δεν είχαν καμιά σχέση με εκείνες των πρώτων ετών του Πολέμου. Διενεργούνταν από μικρό αριθμό αεροσκαφών από τα οποία ελάχιστα κατάφερναν να περάσουν το αντιαεροπορικό φραγμό και να βομβαρδίσουν τη κεντρική ζώνη του Λονδίνου. Τα υπόλοιπα, επειδή αντιμετώπιζαν ένα απίστευτα πυκνό φράγμα πυρός και δικτύου προβολέων, έριχναν γρήγορα όπως-όπως τις βόμβες τους και έσπευδαν να γυρίσουν στις βάσεις τους. Όμως κάθε επιδρομή προξενούσε πάντοτε κάποιο αριθμό θυμάτων και καταστροφές. Οι κάτοικοι συνηθισμένοι από τις παλιές επιδρομές, όταν και τα αντιαεροπορικά μέσα ήταν υποτυπώδη, έδειχναν τέλεια αδιαφορία για τις ασθενικές αυτές επιθέσεις. Κανείς δεν κατέβαινε πια στα καταφύγια, η κυκλοφορία στους δρόμους συνεχίζονταν και τα δημόσια θεάματα και κέντρα εξακολουθούσαν να λειτουργούν. Το τίμημα όμως αυτής της στάσης ήταν καμιά φορά ακριβό… Σε μια περίπτωση μια βόμβα σε δημόσια αίθουσα χορού προκάλεσε 180 θύματα.

Η αποστολή στο Βρετανικό Ναυαρχείο

Η αποστολή μου στο Βρετανικό Ναυαρχείο έγινε με άριστες συνθήκες. Αποφεύγοντας υπερβολικές αξιώσεις, που μόνο εκνευρισμό προκαλούν, υπέβαλα αιτήματα που μπορούσαν να υποστηριχθούν με επιχειρήματα που στηρίζονταν στη λογική. Με γλώσσα σαφή και ειλικρινή μου παρουσιάστηκαν οι απόψεις του Ναυαρχείου και μου δόθηκαν ορισμένες υποσχέσεις που ελάχιστα απείχαν από εκείνα που ζήτησα και που τηρήθηκαν κατά γράμμα.  Ότι πετύχαμε δεν ήταν βέβαια αποτέλεσμα της προσωπικής μου προσπάθειας αλλά των θυσιών και του κοπιαστικού έργου τριών ετών όλων εκείνων που επέβαιναν στα πολεμικά μας πλοία. Προσωπικά, απλώς μετέφερα τα δίκαια του Ναυτικού μας στο Ναυαρχείο. Στην επιτυχία των ενεργειών μου συνέβαλε πολύ και η σειρά των ανδραγαθημάτων των πλοίων την εποχή αυτή με το φυσικό δυστυχώς επακόλουθο σοβαρών απωλειών σε έμψυχο και άψυχο υλικό.

Τα ανδραγαθήματα του Ναυτικού μας

Επί κεφαλής των πλοίων αυτών ήταν το αντιτορπιλικό «ΒΑΣ. ΟΛΓΑ» με Κυβερνήτη τον Πλωτάρχη Γ.Μπλέσα.  Είχε ενταχθεί στον Βρετανικό Στόλο της Μεσογείου, συμμετείχε ενεργά στις επιχειρήσεις και είχε δει επανειλημμένα να αναφέρεται επαινετικά όνομά του στα πολεμικά ανακοινωθέντα. Βρήκε ένδοξο τέλος στις 26 Σεπτεμβρίου 1943 κατά τις ατυχείς επιχειρήσεις της Δωδεκανήσου που ακολούθησαν την πτώση της Ιταλίας. Μαζί με το πλοίο χάθηκαν ο ηρωικός Κυβερνήτης, ο Ύπαρχος Γρηγορόπουλος, 5 άλλοι αξιωματικοί και 65 άνδρες του πληρώματος.

Λίγες ημέρες νωρίτερα στις 14 Σεπτεμβρίου 1943 και μετά από λαμπρή δράση το υποβρύχιο  «ΚΑΤΣΩΝΗΣ» κατά την εκτέλεση περιπολίας στο Βόρειο Αιγαίο δέχτηκε  επίθεση με βόμβες βυθού από Γερμανική κορβέτα. Έπαθε πολύ σοβαρές ζημιές αλλά συνέχισε τον αγώνα με το πυροβόλο του, μέχρι την τελική του καταβύθιση. Μαζί με το πλοίο χάθηκαν ο ηρωικός του Κυβερνήτης, Αντιπλοίαρχος Β. Λάσκος και 31 αξιωματικοί, υπαξιωματικοί και ναύτες. Από τους 15 που διασώθηκαν, ο Ύπαρχος Υποπλοίαρχος Τσουκαλάς και 2 υπαξιωματικοί κατάφεραν να διαφύγουν την αιχμαλωσία, να βγουν κολυμπώντας στη στεριά και μετά από μύριες περιπέτειες να φθάσουν στην Μέση Ανατολή.

Υ/Β “ΚΑΤΣΩΝΗΣ”

Τη σειρά αυτή των ανδραγαθημάτων επισφράγισε η μεγάλη περιπέτεια του αντιτορπιλικού «ΑΔΡΙΑΣ» με Κυβερνήτη τον Αντιπλοίαρχο Ι. Τούμπα. Στις 22 Οκτωβρίου 1943, το α/τ «ΑΔΡΙΑΣ» κατά την εκτέλεση αποστολής σε περιοχή της Δωδεκανήσου προσέκρουσε σε νάρκη με αποτέλεσμα να αποκοπεί η πλώρη, να πάθει σημαντικές ζημιές το υπόλοιπο σκάφος, να φονευθούν 21 άνδρες του πληρώματος και να τραυματιστούν 24, μεταξύ των οποίων ο Κυβερνήτης και 3 αξιωματικοί. Παρά τη κατάσταση στην οποία είχε βρεθεί το πλοίο, μπόρεσε να πλεύσει με ίδια μέσα και να προσαράξει στη Τουρκική ακτή. Στη συνέχεια, μετά από πρόχειρες επισκευές κάτω από εξαιρετικά δυσχερείς συνθήκες, το «ΑΔΡΙΑΣ» με ίδια μέσα συνέχισε το ταξίδι και έφθασε στην Αλεξάνδρεια. Το Βρετανικό Ναυαρχείο μου ανέθεσε να διαβιβάσω τα θερμά του συγχαρητήρια.

Ο Αντιπλοίαρχος Ιωάννης Τούμπας

το α/τ “ΑΔΡΙΑΣ” καταπλέει στην Αλεξάνδρεια

Το Βρετανικό Ναυαρχείο παραχωρεί 8 πλοία

Οπλισμένος με νέα επιχειρήματα που έδιναν τα ανδραγαθήματα των πλοίων μας, πέτυχα μέσα σε 4 μήνες από την άφιξή μου στην Αγγλία την παραχώρηση 8 πλοίων. Δυο αντιτορπιλικά Στόλου, το «ΝΑΥΑΡΙΝΟΝ»  και το «ΣΑΛΑΜΙΣ», τρία αντιτορπιλικά συνοδείας τύπου ‘Hunt’, το «ΚΡΗΤΗ», το «ΑΙΓΑΙΟ» και το «ΑΣΤΙΓΞ» και τρεις κορβέτες, το «ΑΠΟΣΤΟΛΗΣ», το «ΤΟΜΠΑΖΗΣ» και το «ΚΡΙΕΖΗΣ». Τα πλοία αυτά προστέθηκαν σε αυτά που οι Βρετανοί είχαν παραχωρήσει προηγουμένως καθώς και στα 4 αρματαγωγά, το μικρό πλοίο συνοδείας «ΒΑΣ. ΓΕΩΡΓΙΟΣ» και στα ναρκαλιευτικά που είχαν παραχωρήσει οι Αμερικανοί. Με τα πλοία αυτά αντισταθμίζονταν οι πολεμικές μας απώλειες σε πλοία επιφανείας και η αχρήστευση από την εντατική χρησιμοποίηση των υπολοίπων παλιών πλοίων μας. Άλλωστε χρειάστηκε να παροπλισθούν τα παλιά για να επανδρωθούν οι νέες μονάδες.

Μόνο τον προπολεμικό αριθμό υποβρυχίων δεν μπορέσαμε να συμπληρώσουμε, διότι οι ναυπηγήσεις δεν επαρκούσαν ούτε και για τις ανάγκες του Βρετανικού Ναυτικού. Το Βρετανικό Ναυαρχείο μου έθεσε όμως το ερώτημα αν, σε περίπτωση παραχωρήσεως νέων υποβρυχίων, θα είμαστε διατεθειμένοι να τα στείλουμε στον Ειρηνικό για τον πόλεμο με την Ιαπωνία, εφόσον μας το ζητούσαν. Μετά από τηλεγραφική συνεννόηση με το Υπουργείο μας των Ναυτικών, έσπευσα να απαντήσω ότι τα υποβρύχιά μας θα ήταν διαθέσιμα να χρησιμοποιηθούν οπουδήποτε το Βρετανικό Ναυαρχείο έκρινε ότι η παρουσία τους θα ήταν χρήσιμη. Από τα 6 παλιά υποβρύχια είχαν πια μείνει μόνο 2, το «ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΗΣ» και το «ΝΗΡΕΥΣ». Τα υπόλοιπα είχαν βρει ένδοξο τέλος, 1 κατά τον πόλεμο στην Ελλάδα και 3 κατά τη συνέχιση του πολέμου στη Μέση Ανατολή. Μας είχαν δε παραχωρηθεί ένα τέως Ιταλικό το «ΜΑΤΡΟΖΟΣ» που είχε ανάγκη μακρόχρονης επισκευής και ένα νεότευκτο το «ΠΙΠΙΝΟΣ». Κατά την ύψωση της σημαίας στο Υ/Β «ΠΙΠΙΝΟΣ», παρέστην ως ανάδοχος εκπροσωπώντας τον Βασιλιά και λόγω αυτής της ιδιότητας μου απονεμήθηκαν από τις Βρετανικές Αρχές εξαιρετικές τιμές.

28 Οκτωβρίου 1943, ο Υποναύαρχος Μεζεβίρης προσέρχεται στα Ναυπηγεία Barrow-In-Furness

28 Οκτωβρίου 1943, Ο Υποναύαρχος Μεζεβίρης επιθεωρεί το πλήρωμα του υ/β
“ΠΙΠΙΝΟΣ”,  συνοδευόμενος από τον κυβερνήτη του πλοίου Πλωτάρχη Α. Ράλλη

28 Οκτωβρίου 1943, Ο Υποναύαρχος Μεζεβίρης αποκαλύπτει το όνομα του νέου υποβρυχίου

28 Οκτωβρίου 1943, Ο Υποναύαρχος Μεζεβίρης επιθεωρεί το υ/β “ΠΙΠΙΝΟΣ”

Παραβρέθηκα ακόμα στο Λίβερπουλ στη τελετή ύψωσης της σημαίας στις κορβέτες «ΤΟΜΠΑΖΗΣ» και «ΚΡΙΕΖΗΣ». Προσφωνώντας τον Βρετανό Ναύαρχο, αφού τον ευχαρίστησα για την παραχώρηση των πλοίων, προσέθεσα: «Λαμβάνοντας τα πλοία στην κατοχή μας, δεν ξεχνούμε ότι πριν από λίγο μάχονταν με την Αγγλική σημαία. Τούτο σημαίνει πολλά: μακρά ιστορία δια μέσου των αιώνων, παραδόσεων και ηρωικών κατορθωμάτων. Αντιλαμβανόμαστε τις ευθύνες μας. Τολμώ όμως να πω ότι το Ελληνικό Ναυτικό απέδειξε μέχρι τώρα ότι είναι άξιο της εμπιστοσύνης της Μεγάλης Συμμάχου του και είμαι βέβαιος ότι τούτο θα συμβεί και στην περίπτωση του ‘ΤΟΜΠΑΖΗ’ και του ‘ΚΡΙΕΖΗΣ’». Ο Βρετανός Ναύαρχος ανταπάντησε με μια ενθουσιώδη προσλαλιά, πολύ τιμητική για το Ναυτικό μας. Στη συνέχεια απευθύνθηκα στα πληρώματα των δυο πλοίων και επειδή για πρώτη φορά τα πολεμικά μας επρόκειτο να χρησιμοποιηθούν για συνοδείες στον Ατλαντικό (στη γραμμή Αγγλίας – Καναδά), μεταξύ άλλων τους είπα: «Αν απαιτηθεί να διασχίσετε θάλασσες και ωκεανούς, μη ξεχνάτε ότι ο πόλεμος είναι ενιαίος και ο σκοπός ένας: η εκμηδένιση του κατακτητή που μολύνει τα άγια Ελληνικά χώματα. Οπουδήποτε και αν βρεθείτε θα γνωρίζετε ότι η τελική σας πορεία θα είναι πάντοτε μια, εκείνη που θα σας οδηγήσει στα ήρεμα νερά των Ελληνικών λιμανιών που από σας περιμένουν το φως της ελευθερίας. Είναι πιθανό κατά τη διάρκεια αυτού του αγώνα να υπάρξουν στιγμές που οι ψυχή σας θα νοσταλγήσει τον αίθριο Ελληνικό ουρανό. Αν ποτέ σας συμβεί αυτό, ατενίσατε την κυανόλευκη που με υπερηφάνεια κυματίζει στους ιστούς των πλοίων σας και από αυτήν θα αντλήσετε τη δύναμη για να υπερνικήσετε την μελαγχολία σας. Αυτή θα σας υπενθυμίσει ότι αγωνίζεστε για να υψωθεί και πάλι το ταχύτερο στον Ιερό Βράχο της Ακρόπολης και να μην υποσταλεί ποτέ πια.»

Με ιδιαίτερη ευχαρίστηση είδα να παρίσταται στην τελετή ως Κυβερνήτης της μιας κορβέτας και τον Πλωτάρχη Παναγιωτόπουλο που με είχε συνοδεύσει, ως Υποπλοίαρχος, στη διαφυγή μου στην Αίγυπτο.

Λίβερπουλ, 3 Δεκεμβρίου 1943, Τελετή ύψωσης Σημαίας στη κορβέτα “ΚΡΙΕΖΗΣ”
Ο Υποναύρχος Μεζεβίρης  απευθύνεται στο πλήρωμα

Λίβερπουλ,  3 Δεκεμβρίου 1943, Τελετή ύψωσης Σημαίας στη κορβέτα “ΚΡΙΕΖΗΣ”

Ενώ η αποστολή μου έφθανε σε αίσιο τέλος μια άστοχη ενέργεια του Υπουργείου μας των Εξωτερικών, που έγινε με εισήγηση των Ναυτικών Αρχών στην Αλεξάνδρεια, έθεσε σε κίνδυνο όλο το ζήτημα. Μέσω της Ελληνικής Πρεσβείας στο Λονδίνο ζητήθηκε από το Ναυαρχείο, επί πλέον από τα πλοία που ζήτησα εγώ, η άμεση παραχώρηση σημαντικού αριθμού εύδρομων, αντιτορπιλικών και υποβρυχίων του Ιταλικού Ναυτικού που είχε παραδοθεί. Ήταν μια εξωφρενική απαίτηση διότι το Βρετανικό Ναυαρχείο είχε ρητά δηλώσει ότι δεν μπορούσε, ενώ διαρκούσε ο πόλεμος, να ασχολείται με την μεταπολεμική σύνθεση του Ναυτικού μας και του παραχωρούσε μόνο όσα πλοία μπορούσαμε να επανδρώσουμε για άμεση χρησιμοποίηση. Η αίτηση της Πρεσβείας μας, όπως ήταν φυσικό, ρίχτηκε στο καλάθι των αχρήστων και συγχρόνως είδα να αναστέλλεται η αναμενόμενη έγγραφη απάντηση στη δική μου αίτηση. Όταν προσπάθησα να εξακριβώσω τους λόγους της καθυστέρησης, πήρα την απάντηση: «Επιτέλους, τι θέλετε; τον Ιταλικό Στόλο που ζήτησε ο Αρχηγός του Στόλου σας, ή τα Αγγλικά πλοία που ζητάτε εσείς εδώ;». Αμέσως απάντησα, με δική μου τελείως πρωτοβουλία, ότι τα μεν Αγγλικά πλοία ζητούσαμε για άμεση χρησιμοποίηση για να μπορέσουμε να συνεχίσουμε τον αγώνα ενώ η παραχώρηση Ιταλικών πλοίων δεν αφορούσε το παρόν αλλά αποτελούσε ένα είδος έγγραφης υποθήκης για το μέλλον. Η απάντηση αυτή κρίθηκε ικανοποιητική και περί τα μέσα Δεκεμβρίου του 1943 πήρα μια πολύ ευνοϊκή απάντηση του Ναυαρχείου που έθετε τέρμα στην αποστολή μου.

Κατά τη διάρκεια της παραμονής μου στην Αγγλία, μετά από παράκληση του Βρετανικού Ναυαρχείου, έδωσα διάλεξη στο Υπουργείο Πληροφοριών στους αντιπροσώπους του Τύπου σχετικά με τη δράση του Στόλου μας , ιδιαίτερα κατά την περίοδο του πολέμου στην Ελλάδα. Μου ζητήθηκε επίσης να δώσω ανάλογη διάλεξη στη Victory League.

Ο Υποναύαρχος Μεζεβίρης με τον Ναύαρχο Sir William James στο Βρετανικό Υπουργείο Πληροφοριών

Σημαντικό τμήμα της ομιλίας μου αυτής αφιέρωσα στη κατάσταση που επικρατούσε στην υπόδουλη Ελλάδα. Ο Ναύαρχος James μετά το τέλος της διάλεξης είπε: «Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η Αγγλία σύναψε μεγάλο χρέος με την Ελλάδα. Εμείς όμως οι Βρετανοί συνηθίζουμε να πληρώνουμε τα χρέη μας». Είναι λυπηρό ότι η επίσημη πολιτική της Μεγάλης Βρετανίας μεταπολεμικά διέψευσε τα λόγια αυτά του Ναυάρχου.

Evening Post 30 Οκτωβρίου 1943

Κατά τον Σεπτέμβριο του 1943 μίλησα από τον Ραδιοφωνικό Σταθμό του Λονδίνου για τους συμπατριώτες μου στην κατεχόμενη Ελλάδα. Μου έλαχε ακόμα η θλιβερή τιμή να εκφωνήσω στον Ελληνικό Ναό του Λονδίνου επιμνημόσυνο λόγο για τα θύματα της βύθισης του α/τ «ΒΑΣ. ΟΛΓΑ».

Στο μεταξύ, οι πληροφορίες που έπαιρνα από συναδέλφους που έφθαναν από την Αίγυπτο δεν ήταν καθόλου ευχάριστες για την κατάσταση του Ναυτικού και αποφάσισα να επιδιώξω να επιστρέψω το ταχύτερο για να συμβάλλω στην αποτροπή της διάλυσης που έρχονταν ραγδαία. Παρά τη καλή πρόθεση του Υπουργού των Ναυτικών, η έγκριση της επιστροφής δεν δόθηκε αμέσως. Αρχικά μου πρότειναν να χρησιμοποιηθώ σαν μέλος της Ελληνικής αντιπροσωπείας στην Ιταλία αλλά δεν δέχτηκα. Στη συνέχεια μου δηλώθηκε ότι η μόνη θέση που μπορούσε να διατεθεί για μένα στην Αίγυπτο ήταν αυτή του Ανωτέρου Διοικητή Υπηρεσιών Ξηράς στην Αλεξάνδρεια. Δεν δέχθηκα βέβαια να αναλάβω μια θέση χωρίς ουσιαστικό περιεχόμενο και απάντησα ότι επειδή δεν έχω πια καμιά εργασία στην Αγγλία να εγκριθεί η άμεσος επιστροφή μου στη βάση του Ναυτικού. Έκρινα δε σκόπιμο αυτή τη φορά, εκτός από το υπηρεσιακό τηλεγράφημα να στείλω και ιδιωτικό στο σπίτι του Υπουργού, οπότε λήφθηκε αμέσως η έγκριση.  Διαβίβασα τότε την παράκληση στο Βρετανικό Ναυαρχείο να εξασφαλίσει το ταχύτερο δυνατό μέσο για την αεροπορική μου επιστροφή.

Έτσι, στις 15 Ιανουαρίου 1944 εγκατέλειψα το φιλόξενο Αγγλικό έδαφος και στις 17 Ιανουαρίου βρισκόμουν και πάλι στην Αίγυπτο.»